96/2/20
12:39 ع
در بعضی مواقع جوجه شتر مرغ افزایش وزن مناسبی دارد. به طوری که در یک زمان کوتاه به مقدار قابل توجهی این افزایش وزن صورت می گیرد و به عبارت دقیق تر، تنها در 77 روز اول به وزن بالای 23 کیلوگرم می رسد. از سوی دیگر جوجه شترمرغ حیوانی با رشد آهسته است چرا که در 12 ماهگی به رشد کامل اسکلتی اش می رسد و این موضوع در مقایسه با 6-5 هفتگی در پرندگان اهلی قابل مشاهده است. حتی هنگامی که به وزن 30 کیلو گرم می رسند جوجه تنها یک سوم از وزن پرواری استانداردش را به دست آورده است.
الگوی تغییر وزن به عنوان یک شاخص افزایش وزن بدن برای 3 ماه اول زندگی از زمانی که رشد جوجه به کندی صورت می گیرد تا زمانی که به حداکثر رشد روزانه برسد نشان داده شده است. جوجه ها در 4 تا 8 روز اول پس از ترک دستگاه جوجه کشی، کاهش وزن دارند و پس از این دوره افزایش وزن می یابند. در آزمایشی که در یکی از مزارع آفریقای جنوبی انجام شد گروهی از پرندگان با جیره پروتئینی 5/14 درصد و گروه دیگر با جیره پروتئینی 5/17 درصد تغذیه شدند. این آزمایش نشان داد جوجه هایی که با جیره پروتئینی بالاتر تغذیه شدند افزایش وزن بیشتری داشته اند.
همه پرندگان به این حالت ایده آل از رشد نخواهند رسید، زیرا میزان رشد در جوجه های شتر مرغ بسیار متنوع است. در 35 روزگی شاید برخی از جوجه ها با وجود روش و محیط پرورشی یکنواخت 2 تا 3 برابر نسبت به جوجه های کوچک تر رشد بیشتری داشته باشند. هنوز مشخص نیست که چرا میزان رشد در شتر مرغ بسیار متنوع و گوناگون می باشد، اگرچه عواملی برای اثر گذاشتن در گسترش این تفاوت ها شناخته شده اند که عبارتند از: ارث بردن میزان رشد، رفتار، ترکیب خوراک و عوامل محیطی. بنابراین، تحقیق برای مشخص کردن الگوی رشد بر روی نژادهای گوناگون جوجه های شتر مرغ ضروری می باشد.
جوجه شتر مرغی که از تخم خارج می شود به طور معمول در حدود 65 درصد از وزن اولیه تخم در شروع جوجه کشی را دارد. برای مثال، تخمی با وزن 1500 گرم، جوجه ای به وزن 975 گرم را تولید می کند. اگر تخم کاهش وزن بیشتری از 15 درصد داشته باشد جوجه سبک تر خواهد شد و اگر تخم کمتر از 15 درصد کاهش وزن داشته باشد، جوجه سنگین تری از تخم خارج می شود.
پیشنهادها و قوانینی را در رابطه با اندازه یک جوجه شتر مرغ در وزن های گوناگون می توان به دست آورد چرا که رشد به آسانی قابل مشاهده است. اندازه های گوناگون جوجه های شتر مرغ در وزن های متفاوت در طی مرحله رشد در 3 ماه اول زندگی در جدول زیر قابل مشاهده است. اگر درجه بندی کردن برای وزن پرندگان امکان پذیر نیست، اندازه گیری وزن و قد پرندگان و مقایسه با داده ها می تواند تخمینی از وزن مطلوب پرنده را به پرورش دهنده نشان دهد.
96/2/14
11:11 ص
توجه به این نکته که سر و صدا عامل استرس زای مهمی برای جوجه شترمرغ ها می باشد، دارای اهمیت است. معمولاً پرندگان به صداهای ثابت در محیط پرورشی عادت می کنند ولی تغییرات ناگهانی در صداهای محیط می تواند آن ها را بترساند. برای مثال، جوجه ها به راحتی چرخش فن ها را در طول روز و شب می پذیرند و به آن عادت می کنند اما توقف ناگهانی یا شروع ناگهانی پس از یک دوره آرامش آنها را می ترساند. از آن جایی که واکنش حاصل از ترس جوجه شترمرغ معمولاً دویدن است لذا در صورت وجود استرس جوجه ها به این سو و آن سو دویده و با برخورد با دیوارها یا زمین خوردن زمینه ی آسیب دیدن خودشان را فراهم خواهند کرد.
پخش صدای رادیو در محیط اغلب به جوجه ها تلقین می کند که پرورش دهندگان در محیط حاضر هستند، اما رادیوها نباید دارای صدای بلند باشند چرا که تغییرات بلند در گام های موسیقی می تواند پرندگان را بترساند.
بسیار مهم است که کارهای ساختمانی یا تغییراتی در سالن پرورش جوجه شترمرغ ها حداقل باشد. سعی کنید امکانات مورد نیاز را قبل از آوردن جوجه ها به اتاق پرورشی کامل کنید. صداهای بلند که به وسیله چکش ها و یا دریل ایجاد می شوند برای جوجه ها بسیار استرس زا هستند.
جوجه ها جایی را برای فرار و یا پنهان شدن از سر و صدا ندارند و متوجه نیستند که خطری آنها را تهدید نمی کند. عوامل استرس زا ممکن است مصرف خوراک را کاهش دهند و رفتارها و عادت های ناپسندی مانند نوک زدن به پر و بال و سر و انگشت و پا را در میان جوجه ها به وجود آورد. به طور کلی آسایش جوجه ها را نسبت به آسایش کارگران در درجه اول اهمیت قرار دهید و سروصدا را همواره ثابت و کم نگه دارید و از سروصدای ناگهانی و بلند اجتناب کنید.
96/1/29
11:50 ص
شتر مرغها پاهای درازی دارند و این بدان معنی است که مشکلات مربوط به رشد و نمو استخوان در این پرنده شایع میباشد. چرخش تیبوتارس به پیچ خوردن پا در ناحیه بالای مفصل خرگوشی و برگشتگی انگشتان پا به سمت بیرون اطلاق میشود (شکل 8-8). مشکل اساسی، پیچ خوردن انتهای دیستال استخوان ساق پا (تیبوتارس) در ناحیه نزدیک به مفصل خرگوشی میباشد (شکل 9-8). غالباً پرنده بر مشکل ایستادن غلبه میکند و پیچ خوردگی با قرار گرفتن دو پا در وضعیت خلاف جهت هم به نهایت خود میرسد هر چند در اینگونه موارد ممکن است استخوان هنوز به طور کامل پیچ نخورده باشد.
بسیاری از موارد چرخش در 21-14 روز اول بعد از بیرون آمدن از دستگاه جوجه کشی دیده می شوند، اگر چه این شکل می تواند در پرندگان مسنتر نیز بخصوص در شرایط ازدحام پرندگان ایجاد گردد. میزان وقوع چرخش تیبوتارس می تواند 10-55% جمعیت جوجه ها باشد. هرچند ممکن است در برخی موارد اصلاً مشاهده نشود و یا در پای راست جوجه شتر مرغ دلایل بروز این عارضه بسیار شایعتر است. شرایط جوجه کشی، تغذیه و ژنتیک به عنوان دلایل عمده این عارضه معرفی شدهاند. اما احتمالاً ضربه هم دلیل دیگری برای این مشکل می باشد. صفحات رشد بزرگ، نرم و غضروفی در استخوان های ساق به راحتی آسیب پذیرند و این باعث سرعت های رشد متفاوت در قسمت های مختلف استخوان می شود که با گذشت زمان استخوان بد شکل شده و سبب می شود پاها دقیقاً در قسمت بالای مفصل هوک به سمت بیرون پیچ بخورند.
آسیب می تواند در حین بیرون آمدن از تخم یا در طول چند روز اول زندگی رخ دهد. موارد چرخش که در مراحل بعدی اتفاق میافتند، بیشتر در شرایط ازدحام جمعیتی و زمانی که پرندگان به واسطه زمین خوردن یا برخورد با حصارها آسیب میبینند، رخ میدهد. احتمال بهبود در پرنده مبتلا به چرخش پا ضعیف می باشد. موارد شدید بیماری مانع ایستادن راحت پرنده شده و در نتیجه تغذیه پرنده و آسایش و رفاه آن را به هم میزند. تا به حال هیچ گونه درمان مؤثری برای پیچ خوردگی پاها وجود نداشته است و توصیه میشود که به خاطر راحت شدن پرنده آن را از گله حذف کرد. حتی اگر پرنده زنده بماند سرعت رشد آن آنقدر پایین است که حتی برای کشتار هم مناسب نخواهد بود و صد البته به منظور پرنده مولد هم نمیتوان از آن استفاده کرد.
95/12/29
9:44 ص
امروزه پرورش شتر مرغ که در بیشتر کشور های جهان رایج شده است به صورت یکی از سیستم های زیر به اجرا در می آید:
1- باز یا غیر متمرکز
2- نیمه متمرکز یا نیمه بسته
3- بسته یا متمرکز
انتخاب نوع سیستم بستگی به شرایط محلی به ویژه آب و هوا و فضای قابل دسترس دارد. حتی ممکن است برای استفاده بهینه از کلیه امکانات موجود، هر سه سیستم با هم تلفیق شوند. در هر کدام از سیستم های باز و نیمه تمرکز ممکن است جوجه کشی شترمرغ به صورت طبیعی یا توسط دستگاه جوجه کشی به طور مصنوعی انجام شود.
سیستم باز و یا غیر متمرکز
شترمرغ عاشق فضای باز بوده و ترجیح می دهد که چراگاهش بزرگ باشد. در سیستم باز و یا غیر متمرکز زمین وسیعی در اختیار شترمرغ ها قرار داده می شود (حدود 40 هکتار) و دور آن محصور می گردد.سعی می شود در این سیستم پرندگان را مطابق به محیط طبیعی شان نگهداری نمایند و حداقل تغییرات در زندگی آنها اعمال شود. در این سیستم که از تعداد زیادی شترمرغ تشکیل شده، معمولاً یک شترمرغ ماده حاکم وجود دارد که نقش خود را به شترمرغ های ماده کوچکتر و جفت خود تحمیل می کند. سیستم باز و یا غیر متمرکز دارای مزیت هایی می باشد که عبارتند از:
1- ناچیز بودن هزینه های نگهداری پرندگان مولد
2- هزینه جوجه کشی تقریبا صفر است (در صورت استفاده از جوجه کشی طبیعی)
3- هزینه های سرمایه گذاری این سیستم جزیی است
علی رغم وجود محاسن ذکر شده این سیستم دارای معایبی نیز می باشد که عبارتند از:
1- کنترل شناسایی پرندگان و جمع آوری تخم ها مشکل است.
2- نمی توان بر شرایط جفت گیری کنترلی اعمال کرد.
3- اغلب میزان مرگ و میر جوجه ها بالا است (در جوجه کشی طبیعی)
4- کنترل و معاینه جوجه غیر ممکن است (در جوجه کشی طبیعی)
5- جوجه ها اغلب توسط حیوانات دیگر شکار می شوند. (در جوجه کشی طبیعی)
6- تخم ها ممکن است به دلیل وجود شرایط بد حمل و نقل و باقی ماندن بر روی زمین برای مدت طولانی آسیب دیده و از بین بروند.
از این سیستم معمولا برای پرورش شترمرغ گله های وحشی که دارای ژن ها و خصوصیات با ارزش هستند استفاده می شود.
پرورش شترمرغ در سیستم نیمه متمرکز
در این سیستم به 20 تا 60 هکتار زمین نیاز می باشد. پرندگان در پن هایی با وسعت 8 تا 20 هکتار نگهداری می شوند. معمولا هر گروه از 25 شترمرغ ماده و 15 شترمرغ نر تشکیل شده است. پرندگان می توانند قسمتی از نیاز غذایی خودشان را با چرا در محیط چراگاه بدست آروند. در این سیستم حدود 40 تا 60 درصد غذای مورد نیاز شتر مرغ ها به صورت دستی در اختیار آنها قرار می گیرد. محل های تغذیه بیشتر در نزدیکی حصار ها قرار داده می شود تا از تردد بیش از حد و ایجاد استرس در پرنده جلوگیری شود. محاسن این سیستم عبارتند از :
1- سرمایه گذاری برای حصار کشی و اقدامات کمتر است
2- جمع آوری تخم ها به دلیل مشخص بودن لانه ها، از سیستم باز آسان تر است
3- شترمرغ های ماده ای که دارای تولید بالا هستند با کمی دقت مشخص می شوند.
4- هزینه تغذیه کاهش می یابد زیرا قسمتی از خوراک از چراگاه بدست می آید.
5- پرندگان به راحتی می توانند جفت خویش را انتخاب نمایند.
این سیستم معایبی نیز دارد:
1- تشخیص اینکه کدام نر با مدام ماده جفت گیری کرده مشکل است.
2- ممکن است یک شترمرغ نر قوی، بیش از سه ماده در اختیار بگیرد که در این صورت تخم های نطفه دار کاهش می یابد.
3- گرفتن و به دام انداختن شترمرغ ها در این سیستم مشکل است.
4- ممکن است پرندگان ضعیف به جایگاه تغذیه دسترسی پیدا نکنند.
این سیستم معمولا توسط تولید کنندگان تازه کار یا انهایی که می خواهند هزینه کمتری برای تولید بپردازند انجام می شود.
سیستم متمرکز
با شکسته شدن انحصار پرورش شترمرغ و توسعه آن در سایر کشور ها و به دلیل محدود بودن سطح مراتع و زمین های مناسب این سیستم بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. وسعت زمین در این سیستم بسته به تعداد گروه های مولد و مبلغ سرمایه گذاری از یک تا بیست هکتار متغیر است. معمولا هر گروه مولد از یک شترمرغ نر و یه شترمرغ ماده تشکیل شده است. معایب سیستم متمرکز عبارتند از:
1- سرمایه گذاری قابل توجهی برای حصار کشی و ایجاد سالن ها مورد نیاز است.
2- غذا به صورت صنعتی تهیه و در اختیار پرندگان قرار می گیرد که روشی پر هزینه است.
3- مدت زمان لازم برای آگاهی از نابارور بودن پرنده نر طولانی بوده و ممکن است تخم های بدون نطفه زیادی تولید گردد.
سیستم متمرکز دارای محاسن زیادی نیز می باشد که شامل موارد زیر است:
1- کنترل پرندگان در جایگاه های کوچک راحت است.
2- می توان مصرف خوراک روزانه را ثبت و مطابق با نیاز پرندگان کنترل کرد.
3- جمع آوری تخم ها و ثبت اطلاعات آنها راحت تر است.
4- می توان پرونده کامل و دقیقی از شتر مرغ هایی که تخم های بارور گذاشته و تعداد بیشتری جوجه تولید کرده اند تهیه نمود.
5- مهم ترین مزیت در این سیستم این است که می توان پرندگان مولدی که قرار است در آینده مورد استفاده قرار بگیرند را مشخص نمود و از جفت گیری شترمرغ هایی که با هم رابطه خویشاوندی دارند جلوگیری نمود.
95/11/30
11:41 ص
شتر مرغ های نر و ماده به طور واضح و مشخصی بعد از 12ماهگی تشخیص داده می شوند.
بر خلاف پستانداران در پرنده ها تعیین جنسیت در دوران جوجه کشی و یا در دستگاه جوجه کشی امکان پذیر نبوده و این عمل بعد از بیرون آمدن جوجه ها از تخم و پس از گذشت مدت زمان مشخصی برای هر پرنده معین می شود.
تعیین جنسیت جوجه شترمرغ ها قبل از 3 ماهگی
پرهای سیاه بر روی بدن مشخصه پرندگان نر می باشد اما اغلب لازم است تا جوجه ها در سن 3 ماهگی یا سنین پایین تر تعیین جنسیت شوند، زیرا گاهی اوقات که قصد فروش پرندگان را داشته باشیم تعیین جنسیت آن ها لازم می باشد. تعیین جنسیت با استفاده از روش های ژنتیکی و توسط آزمایش دی.ان.ای امکان پذیر است اما روش پر هزینه ای است و برای پرندگانی که به قصد فروش به عنوان پرندگان پرواری استفاده می شوند توجیه اقتصادی ندارد. مشخصه های ظاهری در شترمرغ ها برای تشخیص جنسیت آن ها کم است، بدین دلیل از روش شناسایی کروموزوم های جنسی (که در تعیین جنسیت دیگر پرندگان معمول نیست) استفاده می گردد.
تعیین جنسیت از طریق آزمایش فیزیکی
تعیین جنسیت از طریق آزمایش فیزیکی، نیاز به لمس آلت تناسلی در پرنده دارد. جوجه های شترمرغ را میتوان در 14-7 روزگی با استفاده از آزمایش کلوآک تعیین جنسیت کرد. فالوس به طرف بیرون کلوآک و در بخش شکمی قرار دارد که با ایجاد فشار ملایمی در سمت جانبی کلوآک برگردانده می شود. هنگامی که فالوس از کلوآک بیرون می آید می توان آن را به آرامی مورد بررسی قرار داد. فالوس پرنده نر نسبتاً بلند (4-3 میلی متر) است و بعضی اوقات بر اثر مالش سفت و محکم می شود، در حالی که فالوس پرنده ماده در هنگام لمس کردن نسبتاً کوچک (3-2 میلی متر) و نرم به نظر میآید. تعیین جنسیت جوجه ها نیاز به تمرین بر روی گروه پرندگان دیگری دارد. این پیشنهاد برای این داده می شود که تفاوت های میان جنس ها مشاهده شود. زمانی که سعی می کنیم کلوآک را به بیرون برگردانیم لازم است تا احتیاط زیادی صورت گیرد که خصوصاً در پرندگان خیلی جوان این موضوع اهمیت بسزایی دارد. حتی کسانی که در این زمینه تخصص زیادی دارند با دقت 95 درصد می توانند پرندگان را تعیین جنسیت کنند.
اگر در تعیین جنسیت پرنده ای دچار شک و سردرگمی شدیم، آزمایش مجدد باید در سن 10-8 هفتگی تکرار شود. این پرندگان بزرگ تر باید توسط شخصی که دست هایش را در بین پاهای پرنده قرار می دهد مهار شوند و در این حالت شخص دیگر که قصد تعیین جنسیت را دارد انگشتی را که با ژل نفت خام روغنی کرده از میان مخرج پرنده به داخل پروکتودئوم وارد می کند و به دقت در اطراف گوشه پروکتودئوم در موقعیت "ساعت 7" میچرخاند، تا زمانی که فالوس مشخص شود. با لمس کردن فالوس پرنده نر شکل غضروفی به خود می گیرد اما فالوس ماده هیچ عکس العملی نشان نمی دهد و سفت نمی شود. بنابراین با خارج کردن آلت تناسلی حیوان به بیرون از مخرج می توان پرنده را از طریق فالوس تعیین جنسیت کرد.