96/5/4
9:52 ص
لانه فنچ مکانی است که فنچ ها در آن تخم گذاری کرده و جوجه ها مراحل ابتدایی زندگی و رشد اولیه را داخل آن سپری می کنند . از این رو برای تولید مثل بهینه و پرورش فنچ ها ، وجود لانه های مناسب که در اندازه ها ، اشکال و جنس های مختلفی قابل تهیه است ، ضرورت دارد . ضمنا فنچ های گورخری از توانایی خوبی برای لانه سازی برخوردارند و در صورت دسترسی به مکان مناسب و مواد لازم برای لانه سازی ، لانه خود را به زیبایی می سازند .
لانه فنچ مناسب برای تولید مثل فنچ ها بایستی از ویژگی های زیر برخوردار باشد :
1 . قابل تمیز کردن و ضدعفونی باشد . تمیز نمودن و ضدعفونی نمودن لانه های فلزی آسان تر از لانه های چوبی یا پلاستیکی است . لانه فنچ حصیری واجد این ویژگی نبوده و فقط به صورت یک بار مصرف ، برای یک دوره تولید مثلی قابل استفاده بوده و پس از خارج شدن جوجه ها باید حذف شده و با لانه جدید جایگزین شوند . زیرا شکاف های این نوع لانه ها برای پناه گرفتن و رشد انگل ها و باکتری ها مناسب است و ضدعفونی آن ها میسر نیست .
2 . از مواد ایمن و غیر سمی باشد . برخی از چوب ها برای فنچ ها سمی هستند و نباید مورد استفاده قرارگیرند . انواعی از لانه های سفالی ، چوبی ، فلزی و پلاستیکی نیز می توانند مورد استفاده قرار گیرند .
3 . به منظور امکان بازدید راحت داخل لانه فنچ ، سقف آن به صورت کشویی و یا لولایی به راحتی قابل باز شدن باشد .
4 . نصب لانه در داخل قفس یا پرنده خانه باید به نحوی باشد که از لرزش ، کج شدن و افتادن مصون باشد .
5 . درب ورودی لانه فنچ در دیواره جلویی لانه و در بالاترین ارتفاع ممکن باشد .
6 . کف آن بستر مناسبی برای تخم گذاری فنچ ها تعبیه شده باشد .
7 . لانه فنچ می بایست دارای ابعاد مناسبی باشد تا بتواند فضای کافی برای پرورش حدود 6 جوجه در آن تا سن تقریبا 3 هفتگی را فراهم کند . به این منظور لانه های بزرگ که معمولا به طول و ارتفاع 15 و عرض 11 سانتی متر ساخته می شوند ، مناسب هستند .
8 . در بیرون و متصل به درب لانه فنچ، یک چوب نشیمن با قطر مناسب وجود داشته باشد .
با رعایت نکات فوق انتظار می رود فرایند پرورش فنچ با آرامش بیشتری میسر شود .
البته توجه به این نکته لازم است که گونه های مختلف فنچ در انتخاب لانه سلایق متفاوتی دارند به عنوان مثال اغلب فنچ های منقار مومی لانه های جعبه ای با یک ورودی نیمه باز را ترجیح می دهند در صورتی که فنچ طوطی وار یک جعبه با یک ورودی به شکل U را ترجیح می دهد . همچنین برخی از گونه های فنچ به لانه های مصنوعی علاقه ای نداشته و آن را پس می زنند مانند فنچ منقار مومی گوش بنفش که ترجیح می دهد لانه ی خود را از ابتدا خودش بسازد .
96/3/6
3:1 ع
در خصوص روش های تعیین جنسیت فنچ ها و تشخیص پرنده های نر و ماده ، گونه های مختلف فنچ به سه گروه مختلف تقسیم بندی می شوند :
1 . گونه های دارای دو شکل جنسی متمایز : در این گونه ها امکان تشخیص جنس نر و ماده با مشاهده چشمی آن ها وجود دارد . جنس نر این گونه ها به طور معمول از جنس ماده پر جنب و جوش تر و خوش آب و رنگ تر است .
2 . گونه های دارای دو شکل جنسی متمایز در فصل تولید مثل : در این گونه ها فقط در فصل تولید مثل و هنگام پرورش فنچ امکان شناخت دو شکل جنسیتی متمایز وجود دارد . مثلا در سهره توت فرنگی ( Red Avadavat ) و بافنده نارنجی ( Orang Weaverr ) فقط در فصل تولید مثل ، شکل ظاهری پرنده نر و ماده تفاوت می کند و از این رو تشخیص جنسیت در پرنده های غیر مولد که هنوز تولید مثل را شروع نکرده اند ، غیر ممکن است .
3 . گونه های فاقد دو شکل جنسیتی متمایز : در بسیاری از گونه های فنچ از جمله فنچ اجتماعی ، فنچ جغدی و فنچ ادویه ، شکل ظاهری پرنده نر و ماده حتی در طول فصل تولید مثل نیز مشابه بوده و فاقد هر گونه تفاوت مورفولوژیکی است . در این فنچ ها امکان تشخیص پرنده های نر و ماده با مشاهده چشمی آن ها وجود ندارد .
روش های تشخیص جنسیت فنچ های فاقد دو شکل جنسی متمایز
برای تشخیص جنسیت فنچ های فاقد دو شکل جنسی متمایز از جمله فنچ جامعه و فنچ جغدی ، نکاتی مانند تفاوت در آواز خواندن ، معاشقه و رفتار آشیانه سازی ممکن است به عنوان سرنخی برای تعیین جنسیت فنچ ها مورد استفاده قرار گیرد . پرنده های نر معمولا سر و گردن خود را به تناوب و به شکلی خاص که رفتار جسورانه و حالت تهاجمی آن ها را نشان می دهد ، بالا می گیرند در حالی که این رفتار در پرنده های ماده مشاهده نمی شود .
در اغلب گونه های فنچ ، هر دو پرنده نر و ماده جیر جیرهای ساده دارند اما فقط پرنده نر آواز طولانی و ماهرانه می خواند . آواز خواندن ماده ها کوتاه تر بوده و اغلب صدایی نرم تر از پرنده نر دارد . ولی آواز پرنده نر طولانی تر ، استادانه تر و اغلب همراه رقص است . پرنده های ماده در گونه های منقار مومی گوش بنفش ( violet – eared waxbill ) ، گرنادیر ارغوانی ( purple grenadier ) و فنچ ملبا ( melba finch ) نیز مانند پرنده نر آواز می خوانند و از این رو در این سه گونه فنچ ، از آواز پرنده نمی توان به جنسیت آن پی برد . اما در سایر گونه های فنچ از این شیوه می توان برای تعیین جنسیت فنچ ها بهره برد . آواز فنچ های گورخری از تکرار و ترکیب صداهایی شبیه بییپ یا مییپ تشکیل شده است . صدای پرنده های ماده از تعداد کمی آواهای در هم تشکیل می شود . پرنده های نر معمولا زودتر از ماده ها توان آواز خواندن را کسب می کنند ، از یک صدای منظم بلند استفاده می کنند و ریتم آواز خوانی آن ها نیز پیچیده تر است .
برای تشخیص جنسیت فنچ های فاقد تفاوت ظاهری ، پیشنهاد می شود که گروهی از این فنچ ها در یک قفس مناسب رها سازی شده و به طور دقیق و با صبر و حوصله ، مورد مشاهده قرار گیرند و هر پرنده ای که رفتارهای نرینه مانند آواز طولانی همراه رقص ، معاشقه و ... را بروز داد ، گرفته شده و حلقه پا برایش نصب شود تا شناسایی آن برای همیشه و به آسانی امکان پذیر گردد . متذکر می گردد که گاها بعضی از نرها به نرهای دیگر ابراز عشق کرده و آن را دنبال می کنند . از این رو پرنده ای که توسط پرنده نر دنبال می شود ممکن است الزاما یک پرنده ماده نباشد و نباید با تشخیص آن به عنوان پرنده ماده دچار اشتباه شد . نکته قطعی دیگر این است که پرنده ای که تخم بگذارد حتما ماده است . توجه شود که به طور معمول پرنده ماده بدون وجود پرنده نر تخم گذاری نمی کند . اما در صورت نگه داری یک عدد فنچ ماده یا یک جفت فنچ ماده به ندرت ممکن است بدون حضور و تحریک پرنده نر تخم گذاری صورت پذیرد که چنین تخمی قطعا نابارور است .