به علت وارد شدن ماشین در زندگی و توسعه شهرنشینی، از تحرک ما انسان ها کاسته شده است. این پدیده سبب ظهور و بروز بیماری های قلب و عروق و افزایش وزن در این جوامع شده است. لذا اهمیت استفاده از رژیم های مناسب و موادی که بتوانند به طور طبیعی نیازهای ما را برآورده سازند به خوبی آشکار می گردد.

گوشت بوقلمون مناسب برای بیماری قلبی و چربی خون

در این راستا دستیابی به منابع غذایی سالم تر و در عین حال تامین کننده احتیاجات غذایی منطبق با سلیقه های گوناگون و در عین حال اقتصادی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. مواد خوراکی طبیعی مطمئن ترین راه جهت تامین این نیازها هستند و یکی از این مواد گوشت بوقلمون به عنوان بهترین منبع تامین پروتئین حیوانی و مواد معدنی با کلسترول و چربی کم است. که حتی با دارا بودن دو نوع گوشت قرمز و سفید در بسیاری از موارد می تواند جایگزین گوشت قرمز گردد. خصوصا برای افرادی که به دلیل داشتن بیماری های خاص مانند بیماری های قلبی و چربی خون زیاد، قادر به استفاده از گوشت قرمز نیستند.

مدت زمان دوره پرورش بوقلمون برای عرضه به بازار

در حال حاظر بوقلمون ها همانند سایر ماکیان گوشتی هم در سالن و تحت مدیریت علمی پرورش داده شده و هم در مزارع دست به کار جوجه کشی بوقلمون میزنند. همچنین از خوراک یا کنسانتره هایی با فرمولاسیون مناسب استفاده می کنند که در این شرایط ظرف مدت 4 ماه برای کشتار و عرضه به بازار آماده می شوند. لذا به دلیل زمان کوتاه تر پرورش و استفاده از مواد ویژه در خوراک، گوشت آن ها نرم تر، ارزان تر و سالم تر به دست مصرف کنندگان می رسد.

ضایعات گوشت بوقلمون

گوشت بوقلمون دارای کمترین ضایعات (حدود %18) بوده که از لحاظ اقتصادی خانوار بسیار مقرون به صرفه می باشد. همچنین گوشت بوقلمون به دلیل داشتن دو نوع گوشت قرمز(40%) و سفید (60%) می تواند نیاز هر سلیقه ای را برآورده سازد.

تازه یا منجمد ؟

از نظر کیفی تفاوت معنی داری میان گوشت بوقلمون تازه و منجمد وجود ندارد و می توان گوشت بوقلمون را تا 6 ماه در فریزر نگهداری نمود و پس از آن جهت مصرف گوشت را از حالت انجماد خارج کرد که در این حالت گوشت به سرعت تازگی و طراوت اولیه خود را باز خواهد یافت علاوه بر این که هیچگونه افتی را در مواد مغذی آن شاهد نخواهیم بود.

پروتئین گوشت بوقلمون

پروتئین گوشت بوقلمون دارای اسید آمینه های متعددی از جمله تریپتوفان بوده که پیش ماده تولید سروتونین می باشد. این ماده در احساس آرامش، کنترل اشتهاء و ایجاد گرسنگی یا سیری نقش عمده ای داشته و کاهش آن در خون موجب افسردگی و حتی گرسنگی می گردد. در فصول سرد سال به دلیل کاهش شدت نور خورشید میزان سروتونین در بدن کاهش می یابد. لذا در این فصول مصرف گوشت بوقلمون می تواند نیاز بدن به اسید آمینه تریپتوفان باشد.

آهن موجود در گوشت بوقلمون

گوشت بوقلمون دارای مقادیر فراوان آهن قابل جذب می باشد که نقش آن در افراد کم خون و یا در حال رشد بسیار ارزنده است. وجود پروتئین های مناسب در کنار آهن موجب بهبود سیستم امنیی بدن گشته و بدن را در مقابل انواع بیماری های مقاوم می سازد. پیش بینی می شود با توسعه مراکز پرورش، میزان تولید و مصرف گوشت بوقلمون در کشور افزایش و سلامت افراد تضمین بیشتری یابد.

جوجه کشی بوقلمون با تهیه تخم نطفه دار مناسب آغاز می شود . از آن جا که بوقلمون ها سنگین وزن هستند میزان جفت گیری ناموفق در این پرنده زیاد می باشد و در نتیجه میزان تخم های بی نطفه درجوجه کشی بوقلمون زیاد مشاهده می شود . لذا لازم است در برخی نژاد های سنگین بوقلمون از عمل تلقیح مصنوعی استفاده شود .

شیوه نگهداری و حمل و نقل تخم نطفه دار بوقلمون تاثیر زیادی بر بالا رفتن درصد هچ بوقلمون ها دارد . رعایت این اصول برای تمامی پرندگان یکسان بوده و می توانید شرایط لازم نگهداری تخم نطفه دار را از اینجا ببینید .

مهم ترین عامل جهت بدست آوردن بهترین نتیجه در جریان جوجه کشی بوقلمون ، تامین درجه حرارت مناسب جهت رشد جنین می باشد . علاوه بر رطوبت ، تهویه و چرخش هوا در دستگاه جوجه کشیبوقلمون از موارد مهمی هستند که اگر به درستی کنترل نشوند عوارض نامطلوب و جبران ناپذیری بر عملکرد جوجه کشی بوقلمون و پرورش بوقلمون خواهد داشت .

در نهایت تخم ها به تغییرات ناچیز این سه عامل چندان حساس نمی باشد ، ولی یک تغییر جزئی در درجه حرارت قابل تحمل برای جنین و افزایش یا کاهش غیر ضروری آن می تواند تاثیر بسزایی در کاهش قابلیت جوجه درآوری تخم بوقلمون ها داشته باشد .

باید توجه داشت که بهترین دما در جوجه کشی بوقلمون ، میانگین دمای 37/5 درجه سانتی گراد می باشد . جوجه کشی در دمای بالاتر از 38 درجه و در روزهای 24 ـ 18 کاهش قابل توجه ای در قابلیت جوجه درآوری و افزایش تلفات جنین در پی داشته و نشانه های ویژه ای را از نظر آسیب شناسی از قبیل وارونگی و جابه جا شدگی جنین ، آب آوردن چشم ها ، به وجود خواهد آورد . هم چنین ثابت نگه داشتن دما در حدود 36/5 درجه باعث تاخیر در جوجه درآوری بوقلمون می شود . درجه حرارت های بیشتر از 37/5 درجه سانتی گراد ، نسبت به درجه حرارت های کم تر از آن به مراتب اثرات مخرب تری را برجوجه کشی بوقلمون خواهد داشت .

بیشترین کاهش در میزان جوجه کشی بوقلمون هنگامی مشاهده می شود که درجه حرارت زیاد در طول هفته دوم جوجه کشی اعمال شود ، به عبارت دیگر اعمال دمای 38 درجه هنگامی که به مدت 6 روز و در هفته اول ، سوم و چهارم  جوجه کشی اعمال گردد ، تاثیری بر نتیجه هچ نخواهد داشت .

در جوجه کشی بوقلمون هر هفته دما را تغییر دهید

.اما در هفته دوم جوجه کشی بوقلمون اعمال همین دما ، باعث کاهش در میزان جوجه درآوری می شود . این مسئله نشان دهنده حساسیت ویژه جنین بوقلمون به دماهای بالا به خصوص در هفته دوم جوجه کشی می باشد . بنابر این بهتر است که در جوجه کشی بوقلمون در ابتدای دروه دما را بر روی 38/5 تنظیم کرده و در روز ششم دما را به 37/7 درجه تغییر دهیم و پس از پایان روز 14 دما را به 37/5 تغییر دهیم  و تا روز 25 این دما را حفظ می کنیم .

در روز 25 برای ورود به مرحله هچ لازم است تا دمای دستگاه را به  37/2 کاهش دهیم . رطوبت نسبی باید در حدود 60 درصد در 24 روز اول و 70 درصد در 4 روز آخر باشد . مدت زمان جوجه کشی در بوقلمون 28 روز است . معمولا جوجه ها از روز 27 شروع به نوک زدن و درآمدن از تخم می کنند .

تنظیمات دما و رطوبت جوجه کشی بوقلمون در دستگاه جوجه کشی به شرح زیر می باشد

جوجه کشی شتر مرغ ، غاز ، طاووس  و بوقلمون دارای شرایط خاصی می باشد و لازم است تا با علم وتجربه کافی اقدام به جوجه کشی در مقیاس بالا انجام دهید . با توجه به شرایط خاص مورد نیاز جنین بوقلمون ، لازم است تا از دستگاه های جوجه کشی به گونه ای استفاده شود تا یک مرتبه در دستگاه تخم بوقلمون ها چیده شود و تا روز آخر دیگر تخم بوقلمون جدید وارد دستگاه نشود . لذا دستگاه هایی که هر هفته ورودی جدید دارند مناسب جوجه کشی بوقلمون نمی باشند .

در طول جوجه کشی با انجام عملیات کندلینگ ( نوربینی ) تخم های فاسد و بدون نطفه را از دستگاه جوجه کشی خارج کنید تا گازهای آلوده داخل دستگاه منتشر نشود . این عمل اکسیژن رسانی را در هنگام هچ بهتر می کند .

در هنگام هچ شدن جوجه بوقلمون ها صبر کنید تا تمامی جوجه ها متولد شوند و سپس اقدام به باز کردن درب دستگاه هچر کنید . جوجه ها در هفته اول به دمای 35 درجه  و هفته دوم دمای 32 درجه و هفته سوم دمای 29 درجه و به ترتیب هفته های بعد 26 و 24 درجه نیاز دارند که استفاده از مادر مصنوعی برای گرم کردن جوجه بوقلمون ها توصیه می شود .

پرورش صنعتی بوقلمون

اگرچه یک سری اختلافات اساسی بین بوقلمون ها و مرغ ها وجود دارد ولی این اختلافات بیشتر از لحاظ وزن و اندازه است و اصول کلی مربوط به ساختمان های پرورش بوقلمون و تجهیزات مربوطه تا حد زیادی شبیه به ساختمان های مرغداری و تجهیزات آن ها می باشد و روی همین اصل پرورش مرغ با پرورش بوقلمون تغییرات کلی پیدا نمی نماید .

در دنیای امروز که مصرف پروتئین حیوانی روز به روز بیشتر می شود بدون شک نیاز بشر به گوشت سفید و قرمز نیز افزایش می یابد و در این رابطه قسمت زیادی از گوشت سفید مورد مصرف جوامع بشری را می توان از طریق پرورش صنعتی بوقلمون تامین نمود . روی همین اصل پرورش بوقلمون در ابعاد وسیع و در شکل صنعتی مطرح بوده و واحدهای بزرگی برای پرورش بوقلمون در کشورهای مختلف جهان به وجود آمده است . در ایران نیز از دیر باز توجه خاصی به پرورش بوقلمون شده و در بسیاری از استان های کشور ما به ویژه در استان های شمالی نظیر گیلان و مازندران و گلستان واحدهای پرورش صنعتی بوقلمون توسعه یافته است و جوجه یک روزه بوقلمون و دستگاه جوجه کشی مخصوص برای خوابانیدن تخم نطفه دار بوقلمون تهیه شده است .

امید می رود با پیشرفت تکنولوژی پرورش بوقلمون در کشور سطح تولید گوشت سفید به میزان قابل ملاحظه ای افزایش یافته و بخش مهمی از منابع پروتئینی مورد نیاز تامین گردد .

صنعت مدرن پرورش بوقلمون

تعدادی از پرورش دهندگان مهم بوقلمون بیشتر بوقلمون های پرورش یافته در دنیا را تهیه می نمایند . موسساتی نظیر موسسه British united Turkeys و Nicholas and Hibrid Turkeys تماما متعلق به موسسات داروئی بزرگ یا شرکت های بین المللی هستند . پرورش دهندگان کوچک تر بازارها را اختصاصی کرده اند .

تقریبا 36 میلیون پولت بوقلمون به وسیله صنعت بوقلمون انگلیسی در سال تولید می شود با حدود 400 میلیون در سراسر دنیا که اساسا از فرانسه ، ایتالیا ، اسرائیل و آمریکا است . درجه یکپارچگی و ائتلاف به وسیله انگلستان سر مشق و نمونه شده است جایی که چهار شرکت %75 بوقلمون ها را تولید می نمایند . شرکت های تولید کننده در تمام سال بوقلمون پرورش می دهند . غالب آن ها کاملا مجهز به گله مادر ، دستگاه جوجه کشی ، محل های پرواز بندی آسیاب ها ، مجتمع های فرآوری و نیروهای فروش هستند . 

گفته می شود که اقتصادی ترین منبع تجارتی پروتئین گوشت موجود است . از نظر چربی نیز مقدار آن در بوقلمون پایین است که 10% بوده و با مقایسه با 24% در گوشت گاو و 23% در گوشت خوک مقدار خیلی کمی به نظر می رسد.

برنز سینه پهن (Broad-breasted Bronze Turkeys) :

این نژاد بومی شمال آمریکا بوده و حدود 500 سال پیش در مکزیک اهلی شده و در سال 1500 میلادی به اسپانیا برده شد و سپس در اروپا شناخته شد. این نژاد مخصوص سفره غذا توسعه یافته است. رنگ آن مشابه بوقلمون های وحشی است، اما اندازه و شکل این دو با یکدیگر متفاوت است. براساس استاندارد انجمن طیور آمریکا وزن سن بلوغ جسمی این نژاد در نرها 36 پوند و در ماده ها 20 پوند گزارش شده است. در 28 هفتگی بوقلمو ن های نر این نژاد به وزن 25 پوند می رسد. مانند نژاد سینه پهن سفید، به علت سنگینی وزن بلوغ، در این نژاد نیز تولید مثل فقط با روش تلقیح مصنوعی انجام می شود. البته نژاد برنز اصلاح نشده با روش طبیعی قادر به تولید مثل می باشد. علت نامگذاری این نژاد رنگ غیر معمول بال و پر آن است که به صورت ترکیبی از رنگ های برنز و سبز بوده و در مقابل نور آفتاب به صورت متالیک به نظر می رسد. این نژاد در شمال آمریکا پرورش داده می­شود. این گونه دارای سینه ای پهن بوده و برای تولید مثل باید از تلقیح مصنوعی و دستگاه جوجه کشی استفاده نمود. از آنجایی که تولیدکنندگان  تمایل دارند نژادهای با پر سفید را پرورش دهند که پس از کشتار و پر کنی ظاهر لاشه در صورت جدا نشدن پرهای ریز مطلوب به نظر برسد. بنابراین روز به روز از تعداد این گونه کاسته شده است. در نتیجه امروزه این نژاد را با نژاد سفید بوقلمون بیشتر تلاقی داده و یا از آن برای سرگرمی و غیره استفاده می شود.

از نظر ظاهر بسیار شبیه بوقلمون وحشی آمریکای شمالی است. بوقلمون های برنز در مقایسه با سایر گونه های بوقلمون اندکی آرام تر هستند و این باعث می­شود که به راحتی بتوان آن ها را در کنار خود نگهداری نمود. پرورش دهندگان این حیوان می گویند زمانی که شما وارد محل زندگی بوقلمون های برنز می شوید آن ها به راحتی و بدون ترس برای دریافت غذا به شما نزدیک می شوند. مثل بیشتر بوقلمون ها، بوقلمون های برنز نسبت به سرما و تغییرات آن بسیار حساس می باشند و بایستی در قبال چنین شرایطی محفوظ نگه داشته شوند. اغلب خانواده های بوقلمون برنز به عنوان حیوانات خانگی به فروش می رسند. پرهای آن ها رنگ سیاه مات دارد و لکه های قهوه ای متمایل به سبز بر روی آن ها در زیر نور خورشید مثل رنگ های متالیک می درخشد. لبه دم بوقلمون برنز، دور تا دور نوار سفید رنگی دارد. در حال حاضر دو نوع از بوقلمون های برنز وحشی و سینه پهن بیشتر با مقاصد تجاری تولید می شوند و دلیل آن این است که سینه آن ها گوشت نسبتاً زیادی دارد. بوقلمون های برنز به آمریکای شمالی تعلق دارند. از حدود 500 سال قبل قوم آزتک آن ها را به عنوان حیوان خانگی مورد استفاده قرار می دادند. اگرچه هر دو نوع بوقلمون های برنز در آمریکا کمیاب شده اند ولیکن بوقلمون سینه پهن بیشتر مورد استفاده عموم قرار دارد. این نکته را نیز باید افزود که پرورش سینه پهن ها بسیار مشکل تر از نوع وحشی آن ها می­باشد و دلیل آن این است که آن ها به دلیل سینه پهنشان نمی توانند جفت گیری کنند و تکثیر آن ها به صورت تلقیح مصنوعی صورت می­گیرد. تا سال 1960 بوقلمون های برنز، عمده ترین بوقلمون هایی بودند که در ایالات متحده پرورش داده می شدند. بوقلمون های برنز نر را می توان با زایده گوشت زیر گردنشان از بوقلمون های ماده تشخیص داد.

اسلیت (Slate) :

توجه به استفاده از دان

جوجه ها، نیمچه ها و بوقلمون های مولد برای رشد و تولید و هر گونه فعالیت دیگر، نیاز به مواد غذایی دارند. که عموماً باید شامل ترکیبات اصلی و مهمی برای حیات تمامی اعضاء زنده باشد. این مواد عبارت است از: پروتئین ها، هیدرات کربن ( یا قند ها)، چربی ها، مواد معدنی، ویتامین ها و آب.

این ترکیبات مغذی به طور طبیعی در مواد غذایی مختلفی موجود بوده و همه با هم رژیم غذایی حیوان را ساخته و در خلال عمل هضم آزاد می شوند.

متخصصین تغذیه، مقدار این ترکیبات را در مواد غذایی مختلف مشخص نموده و حد مجاز مصرف آنها را در مراحل مختلف زندگی حیوان معرفی می نمایند. با در اختیار داشتن اطلاعات فوق و آگاهی از قیمت های بازار و همچنین بهره گیری از جیره نویسی مدرن، می توان نسبت به توازن رژیم غذایی اقدام نموده و خوراکی که از نظر فنی و صرفه ی اقتصادی بهترین باشد تهیه نمود.

در شرایطی که پرورش دهنده خوراک بوقلمون های خود را به صورت آماده خریداری می نماید، ضروری است موارد زیر را بداند:

1-      پروتئین خام: محتویات پروتئینی یک خوراک هیچ گاه نشانگر واقعی کیفیت و ارزش غذایی مطلق آن نیست. پروتئین ها مواد آلی بسیار پیچیده است که از به هم پیوستن تعداد بسیار زیادی از واحد هایی بنام اسید های آمینه های مختلف، تشکیل شده است. تعدادی از این واحد ها بنام اسید های آمینه ضروری، باید حتماً در رژیم غذایی بوقلمون ها وجود داشته باشند. زیرا پرندگان قادر به ساختن آنها نیستند. بنابر این کمبود اسید های آمینه ی ضروری (به ویژه لایزین و متیونین) می تواند دلیل افت تولید باشد. بالانس معقول و اصولی  اسید های آمینه ضروری، استفاده و بکار گیری از بقیه ی اسید های آمینه نیز کاهش پیدا می کند.

2-      ترکیبات فاقد ازت: شامل هیدراتهای کربن که منابع اصلی تولید انرژی جیره است، می باشد. تعدادی از هیدراتهای کربن نامحلول در آب (مانند سلولز، لیگنین و غیره) تشکیل دهنده ی فیبر خام جیره بوده و برای بوقلمون فاقد ارزش غذایی واقعی است.

3-      چربی های خام: چربی هم یکی ار منابع تولید انرژی است. این ماده باید با بهترین کیفیت به دان بوقلمون اضافه شود، در غیر این صورت ممکن است باعث خراب شدن جیره گردد.

4-      خاکستر: همان مواد معدنی است. مهمترین آنها 13 ماده است که به صورت طبیعی در تمامی سلول های حیوانی وجود دارد. یکی از آنها کلسیم است که به صورت کربنات وجود داشته و اهمیت بسیار دارد. لازم به ذکر است که کلسیم همان ماده تشکیل دهنده ی پوسته ی تخم بوقلمون است بنابر این باید به اندازه ی کافی در جیره ی بوقلمون ها تخم گذار وجود داشته باشد. در صورت کمبود این ماده در دان، به طور طبیعی از استخوان های بوقلمون برای ساختن پوسته ی تخم بوقلمون جا بجا می شود در این صورت استخوان های حیوان به لحاظ کمبود کلسیم شکننده خواهد شد.

5-      ویتامین ها: تعداد ویتامین ها نیز زیاد است ولی وجود حداقل 13 نوع از آنها در جیره ی بوقلمون ضروری است. از مهمترین آنها ویتامین های محلول در چربی A، B،E و گروه ویتامین های B و C را می توان نام برد.

تهیه دان مرغوب از کارخانه های مدرن و افراد متخصص

خوراک خوب یعنی خوراکی که ضمن داشتن ارزانترین قیمت ممکن، دارای کیفیتی مطلوب باشد. به گونه ای که با مصرف آن بهترین تولید نتیجه شود. پرورش دهنده ی بوقلمون می تواند دان آماده یا مواد خام و مواد تکمیل کننده را خریداری نماید. در مورد اول، نیاز به افزودن هیچ چیز دیگری نیست. ولی وقتی مواد خام خریداری می نماید باید آنها را با نسبت های مختلف بر اساس فرمول پیشنهادی خرد و مخلوط نماید. معمولاً مواد لازم و اصلی برای ساختن دان: دانه ی ذرت، سویا، سبوس، کربنات کلسیم و ... می باشد.

دان بوقلمون به صورت آماده باید به وسیله ی برگه ای که نام و مشخصات و مقصد آنرا مشخص کرده باشد همراهی شود. روی این برگه ترکیبات دان براساس مقدار (از بیشترین مقدار تا کمترین مقدار) نوشته شده است. همچنین تاریخ انجام آنالیز آزمایشگاهی و در صد پروتئین خام، چربی خام، فیبر خام، خاکستر، مواد فاقد ازت تماماً براساس درصد در ماده ی خشک، نیز آورده است.

مقدار آب، مواد معدنی و ویتامین ها و همچنین مورد استفاده دان، (برای بوقلمون تخم گذار یا نیمچه یا ...) اطلاعات برگه ی همراه تکمیل می کند.

چهار فاکتور زیر خصوصیات کلی و مهم یک خوراک را معرفی می کند:

1-      مقدار انرژی: در شرایط طبیعی یک بوقلمون تخم گذار تا حد رفع نیاز انرژی خود خوراک مصرف می کند،لذا هر چقدر انرژی دان بیشتر باشد مصرف آن در روز کاهش می یابد.

2-      رابطه ی مواد مغذی و انرژی: لازم است پرورش دهنده ی بوقلمون رابطه ی منطقی بین پروتئین (اسید های آمینه ) ویتامین ها، مواد معدنی و انرژی یک جیره را شناخته تا بتواند تمامی نیاز بوقلمون ها را بر طرف نماید.

3-      شکل و فرم دان: دان بوقلمون مطلوب برای نیمچه ها و بوقلمون های تخم گذار به صورت خرد شده است. فرم دانه ای یا پلت شده در ابتدا با مصرف زیاد همراه است ولی در ادامه مصرف آن کم شده و غیر اقتصادی می شود و در نتیجه هزینه ی تولید بالا می رود.

4-      اشتها: بوقلمون ها حس چشایی ندارند. بنابراین بعضی از مود غذایی را بدلیل اندازه و قطر بر دیگری ترجیح می دهند. قطعات دان مخلوط شده باید یکنواخت باشد. نه خیلی ریز و نه خیلی درشت. بوقلمون ها طبیعتاً دان خوار است، بعضی ها این پرنده را گیاه خوار می دانند چون توانایی بسیار خوبی در مصرف و هضم فیبر و علوفه دارد. این پرنده در ابتدا تمایل به پیدا کردن دانه های بزرگتر دارد. اگر خوراک به صورت آردی کامل باشد به زحمت آنرا مصرف می کند.