1- آب

2- انرژی

3- پروتئین و ترکیب اسید های آمینه

4- مواد معدنی

5- ویتامین

نقش آب در تغذیه کبک

تحمل تشنگی در کبک نسبت به گرسنگی بسیار کم تر است و چند ساعت تشنه ماندن سبب تلف شدن کبک می گردد. حدود 70 درصد وزن بدن کبک و 65 درصد وزن کبک از آب تشکیل شده است. برای تنظیم دمای بدن، هضم مواد خوراکی، جذب و انتقال مواد مغذی در بدن، وجود آب بسیار ضروری است.

مقدار مصرف آب توسط کبک به نوع و مقدار مصرف خوراک، دما و رطوبت محیط و سن پرنده بستگی دارد. در شرایط نرمال بیشترین مقدار آب پس از مصرف خوراک اشتفاده می شود.

مقدار مصرف آب در کبک در شرایط نرمال 2-1 برابر مقدار مصرف خوراک است.دمای مناسب آب مصرفی حدود 18 درجه سانتی گراد باید باشد. آب باید دائماً در دسترس کبک قرار گیرد. تعداد آب خوری ها و پراکنش آنها در سالن باید به نحوی باشد که دسترسی تمام پرندگان به آب به صورت یکنواخت و به راحتی انجام شود.

گاهی اوقات می توان یکسری از ویتامین ها و یا دارو و واکسن را از طریق آب در اختیار پرنده قرار داد. برای مصرف یکنواخت این مواد می توان برای حدود یک یا دو ساعت گله را تشنه نگه داشت و سپس آب را به همراه ماده محلول مورد نظر در اختیار گله قرار داد تا تمام گله به صورت همزمان ماده مورد نظر را مصرف کنند.

انرژی مورد نیاز کبک

ترکیب بدن کبک با میزان انرژی خوراک تغییر می کند. انرژی مورد نیاز کبک، صرف رشد بافت های بدن، حفظ دمای بدن، تولید تخم، فعالیت های فیزیکی و متابولیسم می شود. انرژی کبک از کربوهیدرات ها (قندها)، چربی و پروتئین خوراک تامین می شود. در صورت جذب مواد انرژی زا بیش از حد مورد نیاز بدن این انرژی به صورت چربی در بدن ذخیره می شود.

اگر انرژی جیره کم باشد معمولاً مقدار مصرف خوراک افزایش می یابد تا کبک بتواند نیاز خود به انرژی را تامین کند. البته این افزایش میزان مصرف خوراک به اندازه حداکثر ظرفیت دستگاه گوارش محدود می شود. با کاهش سطح انرژی جیره، رشد پرنده هم کاهش می یابد.

اگر میزان انرژی جیره بیشتر شود مصرف خوراک نیز کاهش می یابد و در صورتی که غلظت سایر مواد مغذی جیره نیز افزایش داده نشود کمبود پروتئین و سایر مواد مغذی در بدن دیده می شود که سبب کاهش رشد و سلامت پرنده می شود.

در هوای گرم اشتهای پرنده و در نتیجه مصرف دان کمتر می شود و باید در فصول گرم سال از مواد انرژی زا و مغذی کم حجم در جیره استفاده کرد.

پروتئین مورد نیاز کبک

پروتئین ها از اجزای کوچکتری به نام اسید آمینه تشکیل شده اند. یکسری از اسیدهای آمینه در بدن پرنده قادر به ساختن نیست به این گروه ها اسید آمینه ضروری که شامل: فنیل آلانین، ایزولوسین، لیزین، لوسین، میتیونین، ترئونین، والین، تریپتوفان، آرژنین، گلایسین، هیستیدین می باشد و اسید آمینه هایی که بدن قادر به تولید آن ها است را اسید آمینه غیر ضروری که شامل:  تایروزین، اسیدگلوتامیک، اورنتین، آلانین، اسید آسپارتیک، سیترولین است که ارزش بیولوژیکی هر پروتئین وابسته به میزان اسید های آمینه ضروری آن می باشد.

یکی از اشتباهات جیره نویسی در این است که معمولاً درصد پروتئین در جیره مبنای تامین احتیاجات کبک در نظر گرفته می شود اما در عمل باید احتیاجات کبک به هر یک ار اسید های آمینه مبنای جیره نویسی باشد و بر اساس آن در صد پروتئین جیره مشخص شود.

مصرف بیش از اندازه پروتئین در جیره علاوه بر افزایش قیمت جیره سبب ایجاد مشکلات متابولیکی و افزایش تولید حرارت بدن می شود.

کمبود اسید های آمینه سبب کاهس رشد و یا توقف رشد می شود. از سایر مشکلات کمبود پروتئین و یا هر یک از اسید های آمینه می توان به کاهش تولید، افزایش ضریب تبدیل غذایی، کانی بالیسم و افزایش چربی در بدن اشاره کرد.

گاهی اوقات با کمبود یکی از اسیدهای آمینه کبک برای جبران کمبود این اسید آمینه، خوراک بیشتری مصرف می کند و در نتیجه انرژی بیشتری جذب می شود و این انرژی مازاد به صورت چربی در بدن ذخیره می شود.

مهمترین موردی که در تنظیم جیره کبک برای تامین انرژی و پروتئین باید در نظر گرفت نسبت انرژی به پروتئین جیره است که می تواند نقش مهمی در تامین احتیاجات پرنده داشته باشد.

مواد معدنی

مواد معدنی وظایف ساختمانی و عملکرد های متنوعی را بر عهده دارند. استحکام استخوان ها و پوسته تخم ناشی از نمک های کلسیم است. الکترولیت یعنی سدیم، پتاسیم و کلر با تنظیم تعادل اسمزی در حفظ pH مشارکت می کنند. بعضی از مواد معدنی تنظیم کننده های اصلی فرآینده های سلولی هستند. مواد معدنی پر مصرف شامل: کلسیم، فسفر، سدیم، پتاسیم ، کلر و منیزیم می باشند.

به منظور جلوگیری از بروز کمبودها و مسمومیت ها، جذب و دفع مواد معدنی در بدن تنظیم می شود. مواد معدنی پر مصرف اغلب در جیره وجود دارد و از طریق سیستم های انتقال ویژه جذب می شوند.

کلسیم متداول ترین ماده معدنی در بدن بوده و مقدار مورد نیاز آن در جیره بیشتر از سایر مواد معدنی است. در پرندگان ماده تخم گذار بیشترین مقدار کلسیم جیره برای ساختن پوسته تخم بکار می رود. کلسیم فعالترین عنصر معدنی از نظر متابولیکی است و متابولیسم آن به شدت کنترل می شوند.

فسفر حدود 85 درصد در بدن پرندگان در استخوان یافت می شود. فسفات از طریق روده کوچک جذب می گردد. در جوجه های در حال رشد که جیره ای با نسبت کلسیم به فسفر برابر 2 به 1 را مصرف می کنند 20 درصد فسفر جذب شده از طریق دفع با منشا داخلی از دست می رود.در زمان تخم گذاری نیاز به فسفر افزایش می یابد.

سدیم، پتاسیم و کلر جیره به سهولت از روده جذب می شوند. این الکترولیت ها در نواحی بالایی دستگاه گوارش به طور فعال ترشح می گردند و جذب خالص آنها در رکتوم و سکوم اتفاق می افتند. هر سه این مواد در حفظ تعادلی یونی مایعات بدن حائز اهمیت می باشند. هر سه این مواد معدنی وظایف تنظیم کنندگی و کوفاکتوری با آنزیم های بسیاری را بر عهده دارند.

ویتامین های مورد نیاز کبک

پرندگان بیشتر ویتامین ها را نمی توانند بسازند. برخی از ویتامین ها در طیور به وسیله میکروارگانیسم های دستگاه گوارش ساخته می شوند ولی بیشتر احتیاجات ویتامینی پرندگان باید از طریق خوراک تامین شود. ویتامین ها به دو صورت تامین می شوند:

1- ویتامین های محلول در چربی

2- ویتامین های محلول در آب یا پروتئین

ویتامین های A، D، E، K  معمولا به همراه منابع چربی جیره یافت می شوند بنابراین هر چه هضم و جذب چربی جیره بهتر انجام شود ویتامین های محلول در چربی نیز بهتر جذب می شوند و از طرفی هرچه چربی های جیره قبل از مصرف در معرض تخریب یا فساد بیشتری قرار گیرد ویتامین های محلول در چربی نیز آسیب می بینید.

ویتامین های محلول در چربی به خوبی می توانند در بدن ذخیره شوند. در صورتی که مقادیر کافی از آنها در بدن ذخیره شده باشد کبک تا حدودی کمبود دوره ای ویتامین ها محلول در چربی را می تواند تحمل کنند.

ویتامین های محلول در آب به شکل آزاد و یا به صورت ترکیب با پروتئین ها، از طریق مسیرهای مستقلی جذب می گردد. بجز ویتامین12 B و کولین بقیه به در مقادیر قابل توجهی ذخیره نمی شوندو تامین آنها به مقدار نسبتا ثابت در جیره الزامی است.

علائم کمبود ویتامین های محلول در آب اغلب مشابه است. معمولا کاهش رشد، پر درآوری ضعیف، کم خونی و افزایش حساسیت به بیماری های عفونی از علائم ویتامین های محلول در آب است.

بخار دادن تخم مرغ ها:

تخم مرغ ها را بلافاصله پس از تخم گذاری بخار دهید غلضت X 3 فرمالئید برای 20 دقیقه در حدود 5/97 تا 5/99 درصد از ارگانیسم های روی تخم مرغ های با پوسته قهوه ای و 95 تا 5/988 درصد از ارگانیسم های روی تخم مرغ های با پوسته سفید را می کشد. احتمالا این اختلاف به خاطر ضخیم تر بودن کوتیکول تخم مرغ های قهوه ای است که گاز بیشتری را به خود جذب می نمایند.

چون جمعیت ارگانیسم های روی پوسته تخم مرغ در تابستان بیش از زمستان است در فصول مختلف غلظت گاز مورد استفاده باید متفاوت باشد. در تابستان درصد بیشتری ارگانیسم باید کشته شوند و همچنین نوع ارگانیسم ها در این دو فصل با هم متفاوت است.

بخار دادن سترها:

 تخم مرغ های طبیعی احتیاج به بخار دادن در ستر (1 تا 19 روزگی) ندارند، ولی اگر در ستر تخم مرغی شکسته باشد، بخار دادن لازم می باشد. ولی بعضی مالکین هچری بطور منظم بخش انکوباتور را حدودا یک بار در هفته بخار می دهند. گاز فرمالدئید برای جنین رشد یافته (بخصوص بین سنین 96- 24 ساعت و در زمانی که جوجه بر پوسته نوک می زند) سمی است. اولین ساعت های رشد، دوره بحرانی زندگی جنین است.

برای جلوگیری از ضعیف شدن جنین تخم مرغ ها فقط با یک بار و بلافاصله پس از قرار گرفتن در ستر باید بخار ببینند. وقتی در یک ستر چندین تخم مرغ می گذارند، یک بار بخار دادن اولیه تخم مرغ ها در ستر نباید بین 96-24 ساعت تخم مرغ های قبلی باشد. تخم مرغ ها باید با قدرت X 2 به مدت 200 دقیقه در شرایط خاموش بودن تهویه بخار ببینند.

بخار دادن جوجه ها:

عموما بخار دادن به جوجه ها توصیه نمی شود ولی با شیوع غفونت بندناف در هچری ممکن است برای کنترل بیماری بخار دادن لازم شود، بخار فرمالدئید رنگ کرک بدن جوجه ها را پرتقالی تیره می کند که خریدار متوجه آن خواهد شد. بخار دادن جوجه ها تنها در موارد اضطراری و لازم باید انجام شود.

بخار دادن بین هچ ها:

بعد از برداشت جوجه ها، هچرها، سینی ها و سالن هچر و سالن شستشو باید با گاز فرمالدئید با غلظت معین شده بخار داده شود.

بخار دادن کامیون های حمل جوجه:

چون بالا بردن درجه حرارت و رطوبت کامیون حامل جوجه ها در زمان بخار دان مشکل است باید در این موارد غلظت گاز فرمالدئید را به X 5 افزایش داد. تمام قسمت های ماشین را باید ابتدا تمیز  نمیند و توصیه می شود که یک روکش برای ماشین بسازد که همه ماشین و شاسی را بپوشاند. بخار دادن را می توان با کشیدن چادر روی کامیون کامل کرد. ضد عفونی کردن واگن سرپوشیده باید با دقت و به طور کامل انجام شود. بعضی هچری ها پارکینگ سرپوشیده خاصی برای کامیون دارند که به عنوان محل بخار دادن کامیون نیز استفاده می شود.

ولین گام جهت شروع جوجه کشی شترمرغ جمع آوری و نگهداری تخمها می باشد. بایستی توجه داشت که تخمها با نهایت دقت جمع آوری گردیده و پس از تمیز کردن و ضدعفونی آنها را در محل انبار تخم قرار دهیم. توجه داشته باشید مکان مورد نظر جهت نگهداری تخمها بایستی دارای شرایط کاملاً بهداشتی بوده و دارای دما و رطوبت کنترل شده باشد .

معمولاً دمای20 -15 درجه سانتیگراد  جهت انبارداری تخم شتر مرغ مناسب می باشد که البته این دو فاکتور می توانند با توجه به خصوصیات فیزیکی تخمها منجمله ضخامت پوسته و اندازه تخم و همچنین مدت انبارداری و در مقاطع زمانی مختلف فصل تولید متفاوت باشد، اما فاکتورهایی که در کلیة حالات ثابت می باشد موارد مربوط به بهداشت محل، رعایت کامل مسائل ایمنی، جلوگیری از ورود هر گونه موجودات اعم از حشرات، جوندگان و ... به محل نگهداری و مواردی از این قبیل می باشد. در یک حالت طبیعی در زمان انبار کردن قبل از جوجه کشی بایستی در طول روز حدود 4 بار تخم شتر مرغ چرخانده شوند که این امر به تبادلات غذایی بین سفیده و جنین و تبادلات کاری بین محیط خارج و داخل تخم کمک می نماید و پس از گذشت حداکثر 10-8 روز از ورود تخمها به انبار آنها را جهت شروع مرحله جوجه کشی به دستگاههای ستر وارد نمود. توجه داشته باشید که پس از گذشت این مدت و در صورت نگهداری بیش از حد تخمها در انبار این امر می تواند منجر به کاهش قدرت جوجه در آوری تخمها و در مواردی مرگ جنین گردد .

جهت اخذ بهترین نتیجه و درصد درآوری مطلوب همیشه نکات زیر را مد نظر داشته و نسبت به اعمال آنها نهایت دقت را به عمل آورید :

1) جمع آوری و حمل و نقل دقیق تخمها

2) دقت در انبارداری تخمها در شرایط مطلوب

3) دقت کافی در ضدعفونی تخمها جهت پیشگیری از آلودگی های احتمالی

4) چرخاندن تخمها

5) اعمال رطوبت و دمای مطلوب در هنگام انبارداری و در دستگاهها

6) اطمینان از عملکرد مطلوب دستگاههاو کنترل مداوم آنها در طول مدت جوجه کشی

پس از قراردادن تخمها در دستگاههای ستر رطوبت و دمای دستگاه بر روی حالت مطلوب تنظیم می گردد که در این مورد دمای لازم معادل 2/37 – 8/35 درجه سانتی گراد و میزان رطوبت مطلوب معادل 22-16 % می باشد که باز هم بایستی توجه داشت تمامی این اعداد با توجه به خصوصیات فیزیکی و ظاهری تخمها مانند ضخامت پوسته، اندازه، تعداد و اندازه سوراخهای موجود روی تخم و همچنین تعداد تخمهای موجود در دستگاهها می توانند تغییر کنند .

جهت تنظیم رطوبت مورد نیاز در جوجه کشی از عمل وزن کشی برای پیدا کردن عدد مناسب درجه رطوبت کمک می گیریم. به این ترتیب که در ابتدای دوره قبل از ورود تخم ها به دستگاه برای هر تخم یک کارت جوجه کشی در نظر می گیریم . سپس وزن ابتدایی را بر روی آن درج می کنیم. هر هفته یکبار این عمل را انجام می دهیم به طور متوسط در پایان هر هفته باید (1.5تا 2درصد) حدود  30 گرم از وزن تخم شترمرغ ها کاسته شده باشد. در صورتی که وزن بیشتری کم کرده بود نشانگر این است که باید مقداری حدود 5 درصد رطوبت را بالا ببریم و اگر وزن به اندازه کافی کم نشده بود مقدار رطوبت را حدود 5 درصد می کاهیم.

تخمها حدود 40-38 روز در دستگاه ستر قرار گرفته و پس از گذشت این مدت و نزدیک شدن به انتهای مراحل رشد جنین چرخش تخمها در درون دستگاه متوقف شده و پس از نوک زدن جوجه به کیسة هوایی داخل تخم آنها را به دستگاه هچر منتقل کرده و منتظر شکستن پوسته خارجی و خروج جوجه از تخم می گردیم. بعد از گذشت حدود 42 روز از زمان جوجه کشی تخمها حدود 15-11% افت وزن خواهند داشت و در نتیجه کنترل وزن تخمها در طول دوره می تواند به پیش بینی مراحل جوجه کشی شترمرغ کمک نماید .

در ادامه جهت کسب بهترین نتیجه در امر جوجه کشی موارد زیر را به دقت تحت کنترل داشته و اعمال نمایید :

1- نگهداری تخمها در دما و رطوبت مناسب و در شرایط بهداشتی کامل

2- قراردادن تخمها در اتاق پیشگرم جهت گرم کردن اولیة تخمها پیش از ورود به ستر

3- کنترل دقیق دستگاهها از لحاظ کارکرد و دما و رطوبت مناسب

4- ضدعفونی دقیق و کامل دستگاهها پیش از ورود تخمها

5- کنترل دقیق دما و رطوبت در طول دورة جوجه کشی و جلوگیری از نوسان شدید دو فاکتور مذکور

6- وزن کشی دقیق و مستمر در طول دوره جوجه کشی شترمرغ جهت اطلاع از روند جوجه کشی

7- انجام کندلینگ در روز 14 و 32 جوجه کشی جهت اطلاع از روند رشد جنین

8- توقف چرخش تخمها پس از روز 38

9- انتقال تخمها به هچر و کنترل روند هچ

10- ضدعفونی کامل بند ناف جوجه ها و انتقال به اتاق پس از هچ و انجام مراقبتهای اولیه پیش از انتقال آنها به سالن اصلی

11- تهویه و حرارت مناسب در سالن محل استقرار دستگاه جوجه کشی

پس از گذشت روز 38 بایستی تخمها تحت کنترل دقیق قرار گیرند تا روند نوک زدن جوجه ها به کیسة هوایی دقیقاً کنترل گردد زیرا پس از طی این مدت و با اتمام اکسیژن موجود در تخم، جوجه ها با نوک زدن به کیسة هوایی اکسیژن مورد نیاز را تا زمان خروج از تخم تامین می کنند و گاهی ضعف ذاتی جوجه ها و یا قرارگیری ناصحیح جوجه ها در تخم مانند برگشتگی احتمالی یا وضعیت نامطلوب پا و سر مانع از نوک زدن جوجه به کیسة هوایی می گردد که ادامه این وضع می تواند منجر به خفگی جوجه ها در تخم گردد لذا اطلاع از این حالات و کمک به موقع به جوجه ها می تواند مانع از مرگ آنها گردد .

12- تامین و در دسترس گذاشتن کلیه قطعات یدکی نظیر فیوزها، المنتها، رطوبت سنجها و ...

مرغ ها از مهره داران خون گرم هستند که در سیر تکامل از خزندگان منشأ گرفته­اند. در این مقاله سعی شده است تا با آناتومی مرغ ، اجزای تشکیل دهنده بدن مرغ معرفی نموده و امیدواریم چنانچه قصد پرورش این پرنده را به صورت طبیعی یا با استفاده از دستگاه جوجه کشیداشته باشید مطالب این مقاله باعث شناخت هرچه بیشتر شما با این پرنده و در نتیجه افزایش بهره وری را شامل گردد.

پوشش بدن مرغ
پوشش بدن مرغ از پر، پوست و یک بافت پوششی تشکیل شده است. پرها از پروتئینی به نام کراتین ساخته شده­اند که به حفظ درجه حرارت بدن کمک می­کنند. پرها 4 تا 6 درصد وزن بدن پرنده را تشکیل می­دهند.
در آناتومی مرغ رنگ پرها علت ژنتیکی و همچنین هورمون­های جنسی را نمایش می دهد. غده­ی پرین در ناحیه پشتی دم قرار دارد که باعث ترشح ماده مومی روی پرها می­ گردد. پاها توسط فلس پوشیده شده و زردی رنگ پاها بستگی به کاروتنوئید جیره دارد.
پوست مرغ فاقد غدد عرق است و مرغ ها نمی­ توانند عرق کنند.
میزان رنگ پوست به گزانتوفیل ماده غذایی و شدت تخم گذاری بستگی دارد.

استخوان ها
در مرحله بعدی از آناتومی مرغ سراغ اسکلت مرغ رفته که وظیفه نگهداری بدن را بر عهده دارد. استخوان پهن سینه به نام جناغ معروف است. استخوان­ های جمجمه، بازو، سینه، ترقوه و تعدادی از استخوان­ های ستون مهره­ها میان تهی بوده و به سیستم تنفسی متصل می­ شوند و هوا داخل این استخوان­ ها حرکت می ­کند.
بیشتر استخوان­ ها سبک ولی محکم می­ باشند. طیور دارای عضلات قرمز و سفید می ­باشند. در طیور عضلات پاها تیره­ تر است زیرا هنگام ایستادن بر روی آن­ ها فشار وارد می ­شود.

دستگاه تنفس
دستگاه تنفس پرندگان از حفره­های بینی، حنجره،نای، جمجمه صوتی، برونش، ریه­ها و کیسه­های هوایی تشکیل شده است. مرغ ها چهار جفت کیسه هوایی دارند و یک کیسه هوایی منفرد. ریه مسئول اصلی تنفس است و میزان تنفس توسط خون تنظیم می­ گردد و با بیشتر شدن دی اکسید کربن خون میزان تنفس افزایش می­ یابد. تعداد سیکل تنفس پرنده در حال استراحت در هر دقیقه 15 تا 25 سیکل است.

دستگاه گوارش
مرغ ها لب، کام نرم و گونه ندارند ولی درعوض دارای فک بالایی و پایینی شاخی شکل هستند.
با آناتومی مرغ متوجه این نکته خواهید شد که فک بالا به جمجمه متصل شده و فک پایین متحرک است. پرنده هنگام نوشیدن آب ابتدا آب را در دهان خود جمع کرده بعد با بالا بردن سر خود باعث عبور آن به مری می ­شود. دو فک پرنده را منقار می ­گویند. زبان خنجری شکل طیور سطح پشتی خشن دارد و از این طریق به عبور غذا از طریق مری کمک می­ کند. عبور غذا از دهان خیلی سریع است.

مری
مسیر لوله مانندی است که از طریق آن ذرات غذا از انتهای دهان تا پیش معده منتقل می­ گردد.

چینه دان
پیش از آن که غذا از مری وارد حفره بدن گردد وارد چینه دان می­ گردد. در این مکان عملیات هضمی ناچیزی صورت می­ گیرد.

پیش معده
بزرگ شدن مری بلافاصله قبل از اتصال به سنگدان را پیش معده می­ گویند و توسط غدد آن اسید کلریدریک و آنزیم­ هایی ترشح می­ گردد و غذا سریعا از این مکان عبور می­ کند.

سنگدان
همان معده عضلانی است و دارای دو جفت عضله قوی است و مخاط بسیار ضخیمی دارد و هنگام ورود غذا منقبض می ­گردد.

روده کوچک
طول آن حدود 5/1 متر است. قسمت اول آن دوازدهه است و داخل دوازدهه لوزالمعده قرار دارد. آنزیم­های لوزالمعده حاوی آمیلاز، لیپاز و تریپسین است.

روده کور (سکوم)
بین روده کوچک و روده بزرگ قرار دارد و عمل هضم اندکی دارد و مقدار ناچیزی آب جذب می­ کند و مقداری فعالیت­ های باکتریایی نیز در آن صورت می­ گیرد.

روده بزرگ
در مرغ بالغ 10 سانتی متر طول دارد و قطر آن دو برابر روده باریک است و تا کلواک ختم می­گردد. روده بزرگ محل جذب آب است.

کلواک
ناحیه پیازی شکل است و مجرای مشترک خروج ادرار و مدفوع (دستگاه تولید مثل) است.

مخرج
بعد از کلواک قرار دارد و اندازه آن بستگی به تولید یا عدم تولید تخم مرغ دارد.

دستگاه ادراری
شامل دو کلیه و هر کلیه یک میزنای دارد. قسمت اصلی ادرار پرندگان اسید اوریک است که در کلواک با مدفوع مخلوط شده و ماده سفید خمیری شکل را می­ سازد.

فشار خون مرغ 140-160 میلی متر جیوه و فشار خون خروس 180-195 میلی متر جیوه است.