ویتامین ها

ویتامینA :

کمبود ویتامینA در جیره گله مادر گوشتی باعث می شود که سیستم گردش خون به درستی شکل نگیرد و تلفات جنینی در روزهای دوم و سوم در دستگاه جوجه کشی بالا برود، همچنین کمبود ویتامینA باعث کاهش تولید و جوجه در آوری می شود.میزان مورد نیاز آن در دان دوره تولید(23-60w) باز 15500واحد بین المللی می باشد.

ویتامینD3 :

کمبود این ویتامین باعث کاهش تولید و جوجه درآوری و اختلالات پوسته تخم مرغ از قبیل نرمی پوسته و شکنندگی و نازکی آن می شود.میزان مورد نیاز آن در زمان تولید 3800 واحد بین المللی در هر کیلو دان می باشد.

ویتامینE :

کمبود طولانی آن باعث تحلیل رفتن بیضه ها و در نتیجه عقیمی خروس ها و کاهش جوجه درآوری می شود.میزان مورد نیاز آن در دوره تولید 30 واحد بین المللی می باشد.

ویتامینB2(ریبوفلاوین) :

کمبود آن مرگ و میر جنینی در روزهای 9 تا 14 را در دستگاه جوجه کشی باعث می شود.پیچ خوردگی پنجه ها،کوتاهی پا و حالت کوتولگی در جوجه،ادم و وجود کرک های گلوله شده و چماقی شکل موسوم به clubbed down از سایر عوارض ناشی از کمبودB2 است. میزان مورد نیاز 66 میلی گرم می باشد.

کوبالامین(B12) :

کمبود آن موجب مرگ و میر جنینی طی هفته دوم جوجه کشی (14-8 روزگی)و بخصوص روز هفدهم همراه تورم کلیه،آتروفی عضلانی و ادم و کوتاهی نوک می شود.

اسید پانتونیک :

کمبود اسید پانتونیک باعث کاهش جوجه در آوری تخم مرغ ها در دستگاه جوجه کشی می باشد. میزان مورد نیاز در جیره رشد mg10 و در سایر جیره ها mg15 در هر کیلو دان می باشد.

اسید نیکو تینیک(نیاسین:ویتامینPP) :

کمبود آن جوجه در آوری را کاهش می دهد.میزان مورد نیاز آن در پیشدان 35،دان دوره رشد30 و پس از آن تا پایان تولید mg40 در هر کیلوگرم دان می باشد.

پیریدوکسین(B6) :

کمبود آن تولید و جوجه درآوری را کاهش می دهد.میزان مورد نیاز آن در جیره پیشدانmg3،در جیره دوران رشد mg2 و بعد از آن تا پایان دوره تولید mg5 در کیلوست.

بیوتین(ویتامینH) :

کمبود آن باعث مرگ و میر جنینی در هفته اول،نواقص اسکلتی از قبیل کوتاهی استخوان ها و پیچیدگی درشت نی،منقار طوطی مانند و چسبیدن انگشت های سوم و چهارم به وسیله یک پرده می شود.میزان مورد نیاز آن 0/25mg در هر کیلو می باشد.

اسید فولیک :

کمبود آن باعث تلفات جنینی در سن14-12 روزگی با علائم ادم و خونریزی زیر جلدی می شود.جوجه های به دنیا آمده از دستگاه جوجه کشی ،کوتوله، دارای ضعف پا و مشکل تنفسی هستند.میزان مورد نیاز آن در دوره تولید1/5mg به ازاء هر کیلو گرم دان می باشد.

 کولین :

کمبود آن باعث کاهش جوجه در آوری می شود.میزان مورد نیاز در پیشدان 400 mg  دردان دوره رشد 350 mg  وبعد از آن 500 mg در هر کیلو دان می باشد.

مواد معدنی 

کلسیم و فسفر :

کمبود آن باعث ضعف و نرمی پوسته و کاهش هچ در دستگاه جوجه کشی می شود.کمبود فسفر باعث مرگ و میر در روزهای 16-14 می شود.میزان مورد نیاز در جیره رشد برای کلسیم 1 درصد و برای فسفر 5/0 درصد می باشد.این میزان در دوره ی تولید برای کلسیم تا 5/3 در صد و برای فسفر تا 7/0 درصد افزایش می یابد.به منظور تأمین کلسیم و فسفر مورد نیاز،دو هفته قبل از بلوغ،صدف به صورت آزاد در جیره مورد استفاده قرار می گیرد در هفته 22-18 کلسیم جیره به 3/1-1/1 درصد و پس از آن به 1/3-9/2 درصد می رسد.

ضعف پوسته تا 2 درصد طبیعی تلقی می شود و پس از آن تعادل جیره،بیماری و حرات نامناسب می توانند به عنوان عوامل تشدید کننده مورد توجه قرار گیرند.در هوای گرم اشتهای پرنده کمتر می شود و در نتیجه کلسیم کمتری دریافت می کند.الذا در هوای گرم و تابستان ها برمقدار Ca جیره می افزایند.

منیزیوم :

میزان مورد نیاز در چند هفته اول 05/0 در صد می باشد و کمبود آن موجب کاهش تولید می شود.

سدیم :

میزان مورد نیاز در جیره 16/0 درصد و کمبود آن باعث کوچک شدن اندازه ی تخم مرغ می شود.

پتاسیم :

کمبود پتاسیم موجب کاهش تولید و نرمی پوسته می شود.

منگنز :

کمبود منگنز باعث کاهش تولید و مرگ و میر جنینی در روزهای 21-18 می شود.علت این مرگ و میر عارضه ای به نام <<کوندرودیستروفی>>یا<<سوء تغذیه عضلانی>>است میزان مورد نیاز منگنز در دان رشد 70 ppm و در سایر انواع جیره ها و از جمله پیشدان 100 ppm می باشد.

روی :

کمبود روی باعث مرگ و میر و نواقص اسکلتی (مثل قفدان پا یا بال یا ستون مهره ها)می شود.میزان مورد نیاز آن در جیره 50 ppm  می باشد.

ید :

کمبود آن باعث کوچک بودن جثه جوجه و افزایش دوره انکوباسیون  در ماشین جوجه کشی تا 2 روز می شود.میزان مورد نیاز تا 17 هفتگی 5/0 و بعد از آن 1 ppm می باشد.

سلنیم :

کمبودش باعث کاهش تولید و هچ از دستگاه جوجه کشی می شود و چون سلنیوم سمی می باشد، افزایش آن به بیشتر از 5 ppm هم باعث مرگ و میر جنینی با علایم ادم در سر و گردن-کوتاه شدن نوک فوقانی و نقص در چشم و انگشتان می شود.میزان مورد نیاز در جیره رشد 0/1 ppm  و در سایر جیره های قبل و بعد از دوران رشد 0/15 ppm  می باشد.

پروتئین :

کمبود پروتئین باعث کاهش وزن پرنده،کاهش تولید،کاهش اندازه تخم مرغ و در نتیجه کاهش هچ می شود.میزان مورد نیاز آن در جیره مراحل مختلف تقریبا از 13تا17درصد است.

چربی :

کمبود اسید آراشیدونیک و اسید لینولئیک(که از چربی های اشباع نشده اند)اندازه تخم مرغ و میزان جوجه در آوری را می کاهد.این چربی ها در ذرت و سویا وچود دارند.میزان مورد نیاز آن ها در جیره 5-5/2 درصد می باشد.

ساختار کلی سیستم کنترل دستگاه جوجه کشی

دستگاه جوجه کشی جهت کنترل و حفظ شرایط مورد نیاز برای رشد جنین داخل تخم نیازمند یک مرکز فرمان و هدایت است که آنرا سیستم کنترل یا کنترلر دستگاه جوجه کشی می نامیم. کنترلرهای جوجه کشی به دو نوع آنالوگ و دیجیتال تقسیم بندی می شوند. کنترلر های دیجتالدستگاه جوجه کشی براساس نوع تولید، انواع گوناگونی شامل صنعتی ، نیمه صنعتی و آماتور دارند که در ادامه توضیح داده می شود.

کنترلر دستگاه جوجه کشی آنالوگ :

این نوع از کنترلر ها معمولا یک ترموستات ( دماسنج ) مکانیکی ساده می باشند که مجهز به یک سنسور دمای ترموکوپلی و یک دیمر ولومی تنظیم حرارت می باشند. امروزه به دلیل دقت پایین و عدم ارائه آپشن های مورد نیاز این نوع کنترلر ها از گردونه کار خارج شده اند و جای خود را به کنترلرهای نیمه دیجیتال داده اند.

کنترلر دستگاه جوجه کشی دیجیتال :

به طور کلی یک سیستم کنترلر دیجیتال دستگاه جوجه کشی دارای 5 بخش اصلی می باشد.

1- حافظه (IC پروگرامر)

از مهمترین ارکان یک کنترلر IC حافظه می باشد. از IC های صنعتی می توان میکروچیپ های pic و atmel های حرفه ای گرید A و IC های ARM را نام برد. آی سی های گرید b  و یا c  به علت نویز پذیری بالای فرکانس های emi , rfi و تحمل پایین دما، سیستم های کنترل دستگاه جوجه کشی را به نیمه صنعتی و آماتور کاهش رتبه می دهند.

آی سی های غیر صنعتی به راحتی نویز اشیاء اطراف را به خود جذب کرده و در عملکرد دستگاه اختلال ایجاد می کنند. همچنین انتخاب ظرفیت متناسب با حجم برنامه نوشته شده از اهمیت به سزایی برخوردار است.

2- نمایشگر display

وظیفه نمایشگر همانطور که از نامش پیداست نشان دادن وضعیت فعلی دستگاه مانند دما، رطوبت و سایر پارامترهای مورد نیاز است. نمایشگرها را می توان به چهار نوع LCD  کارکتری و  tft و LCD گرافیگی و سون سگمت ها تقسیم بندی کرد. نمایشگرهای سون گمنتی که بر اساس کارکترهای ال ای دی عمل می کنند سخت ترین نوع نمایشگر بوده و مناسب ترین نوع برای کنترلر های صنعتی می باشند البته استفاده از نمایشگر های ال ای دی گرافیکی هم مرسوم می باشد ولی به علت هزینه تمام شده نسبتا بالا استفاده از ال ای دی های اورجینال و با کیفیت به صرفه نبوده و مدل های ارزانتر هم به علت نویز پذیری بالا کار را دچار ریسک می کنند.

3- درایوها ( محرک های خروجی)

برای انتخاب نوع خروجی ها باید توان مصرفی به طور دقیق محاسبه شود . به طوری که حداکثر توان مصرف کننده را محاسبه نموده و محرکی با توان بالاتر انتخاب میکنند. از انواع محرک خروجی رله ، ترایاک، SSR و ماسفت را می توان نام برد. امروزه از رله ها به علت استحلاک بالا کمتر استفاده میگردد . همچنین SSR ها به علت هزینه بالا معمولا در صنعت جوجه کشی کاربردی ندارند.

4- سنسور

سیستم کنترل دستگاه جوجه کشی می تواند به انواع سنسور های دیجیتال و آنالوگ مجهز باشد نکته ای که در انتخاب سنسور اهمیت دارد بعد از انتخاب نوع دیجیتال یا انالوگ 5 شاخصه اصلی می باشد:

1. رنج قابل قبول اندازه گیری ( محدوده مورد نیاز برای دستگاه جوجه کشی بین 0 تا 50 درجه سلسیوس می باشد.)
2. نوع پارامتر اندازه گیری
3. دقت اندازه گیری (0.1 درجه سلسیوس مناسب است)
4. صحت اندازه گیری ( میزان خطا بعد از کالیبراسیون)
5. عمر مفید سنسور ( حداقل 3 سال)

سنسورهای آنالوگ مانند  ntc  و  pt100 به دلیل تحمل بالا در فاصله گیری از دستگاه کنترلر و عایق بندی مناسب سنسور در دستگاه های جوجه کشی صنعتی کاربرد فراوان تری دارند همینطور سنسور های دیجیتال همانند sht  ها به دلیل حساسیت در برابر مواد ضد عفونی و محدودیت در فاصله گرفتن از سیستم کنترل کمتر در دستگاه های جوجه کشی صنعتی استفاده می شوند.

5- نرم افزار

برای برنامه نویسی یک سیستم کنترل دستگاه جوجه کشی از زبان های برنامه نویسی c++  و پاسکال بیشتر استفاده می شود البته در برخی از کنترلر های آماتور از زبان بیسیک هم استفاده میکنند. البته زبان c++ مهندسی تر و قابلیت مانور بیشتری دارد.

کودکان از سه سالگی به بعد بازی با حیوانات را فرا میگیرند و به مرور با افزایش سن نوع بازی ها تغییر کرده و به مراقبت و نگهداری حیوانات علاقه مند می شوند. همچنین با تکامل رشد کودکان علاقه آنها به سمت گیاهان و پرورش گل و گیاه سوق پیدا میکند. به نظر دانشمندان در واقع این رفتارهای کودکان متاثر از کدهای ژنتیکی است که نسل به نسل منتقل شده و با بازی های تمرینی و مهارتی کودکان ادامه دار می شود

علاقه کودکان به نگهداری از حیوانات خانگی نباید نادیده گرفنه شود و در این میان پرندگان خانگی مانند جوجه های مرغ و خروس و سایر پرندگان مناسب ترین نوع حیوان جهت نگهداری در منزل توصیه میشوند . در این راستا داشتن یک دستگاه جوجه کشی خانگی می تواند نقش  بسزایی در افزایش خلاقیت کودکان و آشنایی آنها با آفرینش داشته باشد. کودکان با دستگاه جوجه کشی خانگی یاد میگیرند چگونه می توان علی رقم داشتن پرنده های خانگی چگونه آنها را تکثیر و تولید کنند.

به عقیده کارشناسان فرزندان ما با نگهداری حیوانات و تکثیر طبیعی یا با استفاده از دستگاه جوجه کشی خانگی با عناوینی مثل تولد ، رشد، ارتباط با دیگران، دوست داشتن و عاطفه را تجربه میکنند و از سوی دیگر فقدان و عزا را به معنای واقعی تجربه میکنند.دستگاه جوجه کشی خانگی می تواند علاوه بر یک سرگرمی ابزاری برای رشد و شکوفایی استعداد ها در فرزندانمان باشد.

1- مصرف گوشت 

استفاده گوشت قرقاول یکی از اهداف اصلی پرورش قرقاول می باشد. گوشت قرقاول یکی از خوشمزه ترین و لذیذ ترین انواع گوشت در جهان  به شمار می رود و این گوشت در مقایسه با گوشت مرغ و بوقلمون خواص بیشتری داشته و در جایگاه بالاتری قرار می گیرد. البته نباید فراموش کرد که افراد زیادی معتقدند که اصولاً گوشت شکار  کبک، قرقاول  اهو و یا بز کوهی بهتر و لذیذتر از سایر انواع گوشت است، همچنین باید خاطر نشان کرد که یکی از مشکلات مصرف گوشت قرقاول قیمت گران آن است که امکان دستیابی آن را برای خانواه های فقیر نا ممکن و برای خانواده های طبقه متوسط جامعه دشوار می سازد.

2- راه اندازی شکار گاه های مصنوعی 

شکار پرندگان حلال گوشت، یکی از ورزش های قدیمی ایرانیان است و در قرآن کریم نیز به آن موضوع اشاره شده و حتی به مسلمانان اجازه داده شده است که از سگ های تازه برای این کار استفاده کنند، از این رو می توان پرورش قرقاول و رها کردن آن در شکارگاه های مصنوعی تفریح جالبی برای طرفداران این نوع ورزش آماده کرد،  بدیهی است که راه اندازی این گونه شکارگاه های مصنوعی می تواند یکی از عوامل مهم جذب توریست باشد. در چنین حالتی می توان ضمن جلوگیری از آسیب و تخریب محیط زیست، فرصت های شغلی فراوانی ایجاد کرد. نظر به این که ایران یک کشور رو به رشد محسوب می گردد، لذا یافتن راه حل های قانونی ایجاد اشتغال از جمله مسائل مهم و ملی تلقی می شود. قابل ذکر است که در سال های اخیر بسیاری از کشور های اروپایی تلاش هایی در زمینه راه اندازی شکارگاه های مصنوعی نموده اند که از آن میان میتوان انگلستان را ذکر کرد که سالانه در حدود  15 میلیون پرنده عمدتاً به منظور ورزش تیر اندازی پرورش می یابند، ضمناً علاقه روز افزونی برای مصرف گوشت این نوع پرندگان وجود دارد. حدود 15-10 پوند هزینه تولید یک پرنده در انگلستان می شود تا به هوا رفته و هدف تیر قرار گیرد ظهور تیر اندازی تفریحی به عنوان یک ورزش و پرداخت سخاوت مندانه هزینه این ورزش از سوی ورزشکاران این رشته، پرورش این نوع پرندگان را در انگلستان رونق داده است. شکار هر پرنده پرورشی برای شکارچی 15 پوند خرج دارد. پیوستن به اتحادیه شکارچیان هم 2000 پوند هزینه دارد. لذا این ورزش برای گردانندگان در آمد زیادی در بر دارد.

3- استفاده از زیبایی های پرنده

یکی از اهداف پرورش قرقاول استفاده از زیبایی پرنده در باغ های بزرگ خصوصی و عمومی است. برخی از پرورش دهندگان قرقاول، با انتخاب نژاد های زیبا و معینی اقدام به پرورش آن نموده و در  انتها آن قرقاول ها را به باغ وحش ها، پارک پرندگان و پارک های معمولی می فروشند تا در معرض دید عموم قرار گیرند. امروزه شهرداری های بسیاری از شهر های کوچک و بزرگ اقدام به تاسیس و راه اندازی قفس های بزرگ نگهداری از پرندگان مختلف در پارک های شهر کرده اند و در این قفس ها تعداد زیادی از گونه های مختلف پرندگان نگهداری شده و هر روز مورد بازدید هزاران نفر قرار می گیرند.

4- استفاده از تاکسیدرمی

تاکسیدرمی عبارت است از روشی که به وسیله آن اقدام به خشک کردن پرنده نموده و ان را به صورت مجسمه ای زیبا و دیدنی در می آورند. بدیهی است که راه اندازی کارگاه های تاکسیدرمی می تواند منبع در آمد خوبی برای افراد بوده و این پرندگان خشک شده باعث جلب گردشگران و جهانگردان گردیده و ارز آوری خوبی برای کشور داشته باشد.

چرخاندن تخم ها

 مرغ کرچ تخم ها را در مراحل زمانی متوالی و مکرر حرکت می دهد. این عمل باعث می شود که تمام قسمت های جنین به صورتی یکنواخت گرم نگه داشته شود. البته یک دلیل مهم دیگر برای چرخاندن تخم مرغ وجود دارد. وزن جنین در حال رشد در داخل تخم مرغ به سمت پایین گرایش دارد و این مسئله باعث می شود که غشاء ها به پوسته تخم بچسبند و در نتیجه جوجه در حال رشد دچار نقص عضو گردد. برای جلوگیری از این گونه خسارات لازم است تخم مرغ چرخیده شود و در غیر این صورت جنین داخل آن توسعه مناسبی نمی یابد.

اگر چرخاندن تخم ها را با دست  انجام می دهید بهتر است در فواصل زمانی کمتر از 6 ساعت انجام شود. البته در تمامی طول شب که شما خواب هستید تخم مرغ کاری به شما ندارد ولی توجه داشته باشید که در شب های متوالی یک طرف تخم بالا نباشد. برای انجام این کار می توان روی تخم مرغ یک نقطه رنگی گذاشت و هر روز تعداد چرخاندن تخم مرغ را در دفعات فرد تنظیم کرد. اگر تعداد دفعات چرخاندن زوج باشد، هر شب قسمت مشخصی از تخم مرغ رو خواهد آمد که درست نیست.

کوشش کنید سبک چرخاندن تخم ها به صورت دستی و ظریف باشد. هر بار آن را به میزان 180 درجه بچرخانید. به این معنی که یک شب نقطه علامت گذاری شده بالا و شب دیگر پایین باشد. چرخاندن تخم مرغ ها به همین روش ادامه می یابد تا حدود 3 روز قبل از خروج از تخم جوجه ها. در این زمان دیگر غشایی وجود ندارد که به پوسته تخم بچسبد. بدن جوجه در این لحظه سراسر پوشیده از پر است.

مکانیسم اتوماتیک حرکت تخم شامل چرخاندن اتوماتیک تخم ها توسط دستگاه جوجه کشی است و میبایست هر لحظه از عملکرد صحیح دستگاه جوجه کشی اطمینان حاصل شود زیرا اگر دستگاه از کار بیافتد و به مدت 24 ساعت هیچ تلاشی صورت نگیرد، خسارات جبران ناپزیری رخ خواهد داد.